25 jaar Kollumer Grien

Landschaps- en natuurwaarden

It Kollumer Grien werd opgericht in 1997, ongeveer in dezelfde tijd als de Vereniging Agrarisch Landschapsbeheer Dantumadeel en Wâld en Finnen. Later werd ook vereniging Smelne’s Singelân opgericht. It Kollumer Grien ontstond vanuit de lokale LTO afdeling. De toenmalige voorzitter van LTO afdeling kende de Vereniging Eastermar’s Lânsdouwe (VEL) en Vereniging Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Achtkarspelen (VANLA) en vond dat er ook iets in die richting georganiseerd moest worden. VEL en VANLA ontstonden al eerder uit een groep boeren in Eastermar naar aanleiding van de ammoniakrichtlijnen. De LTO afdeling zag de vergoedingen vanuit Brussel veranderen. Naast kwalitatief en goedkoop voedsel, was er in de agenda van Brussel al rond het jaar 2000 aandacht voor onder andere landschaps- en natuurwaarden.

De vereniging compleet

Anita Andriessen was in de tijd Gedeputeerde en zag ook de manier van werken bij de VEL en VANLA met beheervergoedingen voor onderhoud aan het landschap. Zij pleitte ervoor dat dit een groter gebied zou moeten omvatten. Men slaagde erin een agrarische natuurvereniging op te richten in de gemeente Kollumerland met Sjoerd van der Schaaf als eerste voorzitter. Samen met Auke Tichelaar, Tetsje Roorda, Johan Boersma, Aat Ripping en Henk van der Veen was de vereniging compleet. Rabobank faciliteerde het initiatief, zo bood zij in het begin ruimte aan om te vergaderen.

Landschapsherstel

Door het landschapsherstel in de ruilverkaveling Kollumerland kreeg It Kollumer Grien gelijk ‘body’. Ten tijde van de ruilverkaveling konden boeren zich melden om het landschap te herstellen. Er was een samenwerking met Landschapsbeheer Friesland. Er was geld beschikbaar voor het landschapsherstel en er werden contracten geregeld, voor de boeren leverde het concreet iets op. Boeren waren in het begin wat afwachtend maar al snel kwamen er meer leden. Zo ook Jan Brandsma. Ook hij werd lid van IKG door het landschapsherstel. Jan heeft een melkveebedrijf met 60 koeien tussen Kollumerzwaag en Zwaagwesteinde, midden tussen de elzensingels. Jan zijn pake is hier vroeger begonnen met boeren, het bedrijf is er al meer dan 100 jaar. Hij deed zelf de hogere landbouwschool en nam later het bedrijf over. Niet alleen als boer en landschapsbeheerder was hij al vanaf de eerste jaren van IKG betrokken. Ook als bestuurder was hij actief. “In de beginjaren van IKG zat ik in het bestuur van de LTO afdeling. Sommige mensen vonden dat er tussen LTO en de agrarische natuurverenigingen een verbinding moest komen, maar de meningen waren verdeeld.” Toch nam Jan Brandsma als afgevaardigde vanuit de LTO deel aan de bestuursvergaderingen.

Oprichting Vereniging Noardlike Fryske Wâlden

In 2002 werd als koepelorganisatie van zes Agrarisch Natuur Verenigingen (ANV) in Noordoost Friesland de Vereniging Noardlike Fryske Wâlden (NFW) opgericht. Het IKG was vanaf dat moment één van de verenigingen die bij de koepel Noardlike Fryske Wâlden aangesloten was. Voorzitters van de inliggende ANV’s namen deel in het bestuur van de NFW, maar konden nog wel eigen beslissingen nemen binnen hun eigen ANV’s. Jan werd bestuurslid van IKG en ging met voorzitter Sjoerd mee naar bestuursvergaderingen van NFW. Toen hij Sjoerd opvolgde als voorzitter van IKG werd hij automatisch ook bestuurslid bij NFW. Acht jaar was Jan voorzitter van IKG en 2×4 jaar zat hij in het bestuur van NFW. Als penningmeester en portefeuillehouder Communicatie.

Uniek landschap

Jan heeft zelf 8301 meter elzensingels in beheer. Het beheer, bestaande uit jaarlijks beheer, periodieke snoei en groot onderhoud (eindkap), voert hij zelf uit. Hierbij krijgt hij hulp van de familie. “Mijn broers helpen mee met groot onderhoud, het is mooi om samen bezig te zijn, dat geeft binding. Niet alleen met elkaar maar ook met de singels. Je ziet hoe de singels erbij staan en welke soorten er wel en niet zijn. Die binding met de singels zie je bij de boeren in It Kollumer Grien echt terug. Het is het landschap waar je ouders en voorouders in hebben gewerkt, er ligt een geschiedenis.

Naast de elzensingels zie je in It Kollumer Grien ook houtwallen, poelen en pingo’s, de Mieden, weidevogelgebied en akkervogelgebied. “Je hebt hier heel veel verschillende landschapstypen die bijna op loopafstand van elkaar liggen. Dat is uniek en daar zijn we trots op.”

De vereniging Noardlike Fryske Wâlden feliciteert It Kollumer Grien van harte met haar 25-jarig jubileum en wenst de leden een mooi feest toe op 8 juli.