Ode aan het landschap | Ecologisch adviseur Bauke Koole
In 2021 brengt de vereniging Noardlike Fryske Wâlden een Ode aan het landschap. In het Nationaal landschap Noardlike Fryske Wâlden zorgt het overgrote deel van de bijna 800 leden, boeren en particulieren, voor het behoud van dit bijzondere landschap en de boerenlandvogels. De vereniging brengt dit jaar iedere maand een van deze leden in beeld. De leden leggen in een online artikelenreeks de unieke waarde van het landschap uit en geven tips hoe bezoekers dit bijzondere landschap kunnen beleven.
Deze maand vertelt Bauke Koole over zijn rol binnen de vereniging Noardlike Fryske Wâlden. Niet een beheerder deze keer, maar een professioneel ecoloog die zich inzet voor de akkervogels in de Noardlike Fryske Wâlden. Bauke Koole werkt al zo’n tien jaar als zelfstandig ecologisch adviseur. Daarvoor werkte hij als ecoloog in het agrarisch natuurbeheer in de noordelijke provincies maar ook in Duitsland en Polen. Sinds twee jaar heeft NFW akkervogelbeheer in het gebied van It Kollumer Grien. Bauke coördineert voor NFW de broedvogeltellingen en adviseert de vereniging over optimaal akkervogelbeheer.
Akkervogeltelling
Akkervogeltellingen worden uitgevoerd door de lokale vogelwacht en gecoördineerd door Bauke. De tellingen worden gebruikt om het effect te meten van het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb). Aan de hand van aanwezigheid en aantal doelsoorten zoals de Gele kwikstaart, Veldleeuwerik, Kneu of Scholekster kan het beheer beoordeeld worden. Ligt het beheer bijvoorbeeld op de juiste plek in het landschap en maken de doelsoorten er daadwerkelijk gebruik van? Er wordt zowel op percelen met ANLB pakketten als zonder ANLB pakketten geteld. Hierdoor kan er een vergelijking worden gemaakt. Tijdens de startbijeenkomst in het afgelopen voorjaar werden al broedende Veldleeuweriken en Gele kwikstaarten in de akkerranden waargenomen. Een vroeg en mooi eerste resultaat dat aangeeft hoe belangrijk het beheer voor akkervogels is.
Wisselwerking
De uitgewerkte resultaten zullen in een zogenaamde GISviewer online beschikbaar gesteld worden voor alle leden, tellers en overige betrokkenen van NFW. Zo kan iedereen inzoomen op de resultaten die middels een kleurenschema inzichtelijk zijn gemaakt.
Aan de beheerders zal ook nadrukkelijk gevraagd worden mee te denken over de uitvoering van het beheer. Bijvoorbeeld; wat is het optimale maaischema, is een herfstkiembed beter dan een voorjaarskiembed en past het beheer binnen de bedrijfsvoering? Praktische landbouwkundige kennis en ecologie kunnen elkaar op die manier vinden.
Lerend beheren
Als uit de resultaten succesvol beheer naar voren komt dan wordt gekeken op welke wijze dit naar de rest van het werkgebied kan worden vertaald. Het kan ook zijn dat bijvoorbeeld een rand met agrarisch natuurbeheer niet goed naar voren komt. Dan zal met de beheerder overlegd worden wat beter kan. Dit principe van lerend beheren is leidend binnen het Agrarisch Natuurbeheer.
Randenbeheer
Binnen het ANLb heeft de vereniging gekozen voor het pakket Kruidenrijke Akkerrand die bestaat uit een mix van granen en een bloemenmengsel. De randen hebben als doel om akkervogels rust, broedgelegenheid en voedsel te bieden. Niet alleen vogels maken hier gebruik van, ook zoogdieren, insecten, en amfibieën gebruiken de akkerranden als voedselbron en schuilgelegenheid.
Waarom Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer?
“Ons landschap staat onder druk. De economische ontwikkelingen hebben ons veel voorspoed gebracht maar ook gezorgd voor een verarming van het landschap. En dat is niet alleen de landbouw aan te rekenen. Het toegenomen autoverkeer, recreatie, woningbouw en industrie hebben hun stempel gedrukt. Nog steeds heeft tweederde van het Nederlandse grondgebruik een agrarische bestemming. Hoe ons landschap eruit ziet ligt uiteindelijk voor een groot deel in handen van de landbouw. Daarom is het ook belangrijk dat beheerinspanningen goed onder de aandacht worden gebracht. Ik nodig iedereen daarom van harte uit om zelf te ervaren hoe natuur en landbouw elkaar gevonden hebben in het mooie landschap van de Noardlike Fryske Wâlden.”
Tips van Bauke Koole
- Beheerders met zwaluwen op hun bedrijf doen er goed aan ergens op het erf een klein modderpoeltje aan te leggen. De modder gebruiken de vogels om hun nesten mee te bouwen en te versterken.
- Zaai eens een kleipad, een wend- of keerakker of andere ongebruikte grond in met een bloemenmengsel. Goed voor vlinders en dit kan tevens dienen als natuurlijke plaagbestrijder.
Ervaar het landschap
Ontdek zelf de combinatie natuur en landbouw in het akkervogelgebied boven Kollum. Bekijk de locatie van akkerbeheer in ons werkgebied op deze kaart.
